5. ikasgaia. Laburpena.

4. GAIA. UNIBERTSOA

EGUZKI SISTEMA

1.1 Definizioa

Eguzkiak eta haren inguruan biratzen duten astroek osatzen dute. (Planetak, planeta-nanoak eta gorputz txikiak)

1.2 Planetak

· Orbita izeneko ibilbidea egiten dute.
· Bi multzo daude:
o Barnekoakà Eguzkitik gertuen daudenak ( Merkurio, Artizarra, Lurra eta Marte)
o Kanpokoakà Eguzkitik urrunago daudenak ( Jupiter, Saturno, Urano eta Neptuno)


· Planeta batzuk sateliteak dituzte (Adibidez, Lurrarena Ilargia da)

1.3 Planeta nanoak

· Eguzkiaren inguruan biraka dabiltzaten gorputz txikiak (Adibidez, Pluton)

1.4 Eguzki sistemako gorputz txikiak

· Asteroideakà Forma irregularreko gorputz txikiak
Bi eskualdetan egon daitezkeà Ateroideen gerrikoan eta Kuiperren gerrikoan.

· Kometakà Astro izoztuak dira (Halley, adibidez)
· Izar uxoak eta meteoritoak

UNIBERTSOA

2.1 Izarrak
· Gas esfera ikaragarriak diraà Energia asko sortzen dute (Argia eta beroa)à (Eguzkia adibidez)
· Koloreaà Urdina, zuria, horia, laranja edo gorria.
· Tamainaà Tamaina ezberdinetakoak izan daitezke.
· Argitasunaà Igortzen duen energiaren araberakoa.
· Distiraà Lurretik hautematen den argia.

2.2 Konstelazioak
· Izarren multzoa da.
· Mitologiarekin zerikusia daukate.

2.3. Galaxiak
· Milaka izarren multzoa + harri zatiak+ gasa
· Motak:
o Eliptikoak
o Kiribil formakoak
o Irregularrak
· Gure eguzki sistema Esne Bidea izeneko galaxian dago.

ESPAZIOA ESPLORATZEN.

3.1 Lehen satelite artifizialak
· 1957. urtean Sputnik Ià Lehenengo satelite artifiziala

3.2 Tripulazioaren hegaldiak
· 1961. urteanà Yuri Gagarin

3.3 Ilargiaren konkista
· 1969. urteanà Neil Amstrong ilargiraà Apollo XIan

3.4 Espazioaren esplorazioa gaur egun
· Transbordadore espazialak
· Satelite artifizialak
· …